การเลือกใช้ท่อเหล็กหล่อเทา (Cast Iron) และเหล็กหล่อแกรไฟต์กลม (Ductile Iron) ขึ้นอยู่กับความต้องการในด้านคุณสมบัติทางวิศวกรรมและประเภทของงานที่ต้องการ โดยท่อทั้งสองชนิดมีคุณสมบัติและข้อดีข้อเสียที่แตกต่างกันไป
- ท่อเหล็กหล่อเทา (Cast Iron Pipe)
ท่อเหล็กหล่อเทาถูกใช้งานมานานในระบบส่งน้ำและท่อประปา เนื่องจากมีความทนทานและประหยัด
ข้อดี:
- ทนต่อการกัดกร่อน: เหล็กหล่อเทาทนทานต่อการกัดกร่อน โดยเฉพาะในสภาพแวดล้อมที่มีความชื้นหรือในระบบส่งน้ำ
- ราคาประหยัด: เป็นวัสดุที่มีราคาถูกกว่าเมื่อเทียบกับวัสดุโลหะอื่น
- ดูดซับแรงสั่นสะเทือน: สามารถลดเสียงและการสั่นสะเทือนได้ดี ทำให้เหมาะสำหรับระบบที่มีการไหลของน้ำอย่างต่อเนื่อง
ข้อเสีย:
- ความเปราะบาง: แม้ว่าจะทนต่อการกัดกร่อน แต่เหล็กหล่อเทามีความเปราะ จึงมีโอกาสแตกหักเมื่อเจอแรงกระแทกแรงๆ
- ไม่ยืดหยุ่น: เหล็กหล่อเทามีความยืดหยุ่นต่ำ ทำให้ไม่เหมาะกับงานที่มีการเคลื่อนไหวหรือสั่นสะเทือนมาก
- ท่อเหล็กหล่อแกรไฟต์กลม (Ductile Iron Pipe)
เหล็กหล่อแกรไฟต์กลมเป็นวัสดุที่พัฒนาต่อยอดจากเหล็กหล่อเทา โดยมีความแข็งแรงและยืดหยุ่นมากขึ้น
ข้อดี:
- ความแข็งแรงสูง: เหล็กหล่อแกรไฟต์กลมมีความยืดหยุ่นและทนทานต่อแรงดึงและแรงดัดงอได้ดี ทำให้เหมาะกับงานที่ต้องรองรับแรงดันสูง
- ทนต่อแรงกระแทก: มีโอกาสแตกหักน้อยกว่าเหล็กหล่อเทา จึงทนทานในงานที่มีแรงกระแทกหรือแรงสั่นสะเทือน
- อายุการใช้งานยาวนาน: ด้วยคุณสมบัติที่ทนทานต่อแรงดันและการกัดกร่อน ทำให้มีอายุการใช้งานที่ยาวนาน
ข้อเสีย:
- ราคาสูงกว่า: แม้ว่าจะมีคุณสมบัติที่ดีกว่า แต่ท่อเหล็กหล่อแกรไฟต์กลมมักมีราคาสูงกว่าเหล็กหล่อเทา
- น้ำหนักเบา: เหล็กหล่อแกรไฟต์กลม (Ductile Iron) มีความแข็งแรงและยืดหยุ่นมากกว่าเหล็กหล่อเทา (Cast Iron) ซึ่งส่งผลให้ท่อที่ผลิตจากเหล็กหล่อแกรไฟต์กลมสามารถออกแบบให้มีผนังบางลงได้
สรุปการเลือกใช้:
- หากต้องการท่อที่มีราคาประหยัดและใช้ในระบบที่ไม่ต้องการความยืดหยุ่นมาก เช่น ระบบประปาในเมืองหรือระบบส่งน้ำที่มีแรงดันต่ำ ท่อเหล็กหล่อเทา อาจเป็นตัวเลือกที่ดี
- แต่หากต้องการท่อที่น้ำหนักเบา ทนทานต่อแรงดันสูง แรงกระแทก หรือในสภาพแวดล้อมที่ต้องการความยืดหยุ่นมากขึ้น เช่น ท่อน้ำแรงดันสูงหรือระบบอุตสาหกรรมหนัก ท่อเหล็กหล่อแกรไฟต์กลม จะเหมาะสมมากกว่า
การเลือกใช้ท่อที่เหมาะสมจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและยืดอายุการใช้งานของระบบท่อได้อย่างเหมาะสมกับงบประมาณและการใช้งาน